Staatsinrichting is saai!? In ieder geval kan het uitdagend zijn om hierover les te geven. Activerende Didactiek kan hierbij helpen. Tijdens deze workshop heeft dr. Jeroen Koch een college geven aan de hand van zijn boek ‘Oranje in Revolutie & Oorlog’. De inhoud werd afgewisseld met didactiek in de vorm van een verscheidenheid aan activerende werkvormen en opdrachten die gebruikt kunnen worden in de eigen lespraktijk.

Tijdens deze workshop heeft Jeroen Koch het gehad over de machtsstrijd tussen Oranje en het Volk. Hij wierp de vraag op ‘of de natie van de koning was of dat de koning van de natie was in de negentiende eeuw?’ Deze discussie kwam uiteindelijk tot een eind, omdat rond 1800 de natie van de koning was, maar in 1900 het tegenovergestelde aan de hand was. Daarnaast heeft Jeroen Koch het ook over de Limburgse Kwestie gehad tussen 1848 en 1870. 

Om staatsinrichting in de klas te behandelen, is activerende didactiek een goed middel. Robert Kortus heeft deze workshop een mysterieopdracht laten zien over de ‘Grondwetsherziening van 1848’. Deze opdracht is bedoeld voor de bovenbouw havo/vwo en kan in twee lessen worden gebruikt of als praktische opdracht. Deze opdracht is gebaseerd op de koningsbiografieën. 

Bijgestelde versies van deze mysterieopdracht zouden wij graag ontvangen! Hetzelfde geldt natuurlijk voor andere werkvormen Staatsinrichting. Je kunt ze mailen naar: h.tuithof@uu.nl. Dit materiaal komt vervolgens weer in de database van www.uu.nl/geschiedenisendidactiek te staan.

Andere suggestie:

• In een onderwijsleergesprek over dit onderwerp kun je een ‘Welke afbeelding weg’ werkvorm gebruiken, zoals gedemonstreerd in de workshop (zie presentatie), waarvan je de presentatie kunt vinden in het archief op onze website: Geschiedenis en didactiek. 

Verdere tips: 

• Begrippen tekenen: leerlingen schrijven op een papiertje twaalf begrippen op. Deze worden vervolgens aan een ander groepje gegeven, waarbij één iemand de opdracht krijgt om deze begrippen te tekenen. De rest van het groepje moet raden welk begrip uitgetekend wordt. Kan aan de hand van een wedstrijd of kleiner door leerlingen één begrip uit te laten tekenen. 
• Leestip: Wim Voermans met Het verhaal van de grondwet, zoeken naar wij (2019, Prometheus uitgeverij). Link: https://uitgeverijprometheus.nl/boeken/verhaal-van-de-grondwet-gebonden/

Staatsinrichting en activerende didactiek (vmbo-versie)

Dr. Jeroen Koch vertelde boeiend over de geschiedenis van dit onderwerp, terwijl Robert Kortus verschillende werkvormen presenteerde en ideeën uitwisselde over de didactische aanpak.
Hieronder volgen enkele suggesties bij de opdrachten en het interessante verhaal van Jeroen Koch.

Presentatie

Dr. Jeroen Koch schetste de staatskundige geschiedenis van Nederland van 1848 tot 1917.
– Beeldspraak is een krachtig middel om leerlingen complexe stof bij te brengen.
– Een voorbeeld hiervan is de uitspraak: “De koning in een grondwettelijke kooi” als metafoor voor de ministeriële verantwoordelijkheid.
Didactische tips voor activerende werkvormen
– Activerende werkvormen gedijen vaak het best in een veilige leeromgeving. Bijvoorbeeld bij pictionary kunnen sommige leerlingen zich ongemakkelijk voelen over hun tekenvaardigheden. Het is daarom belangrijk om opdrachten aan te passen aan de groep.
– Abstracte begrippen visualiseren kan zeer effectief zijn. Denk bijvoorbeeld aan spellen als Wie ben ik? of Wat ben ik?, waarbij leerlingen door ja/nee-vragen moeten raden welk historisch figuur of concept ze zijn.

Boekentips:
• Oranje in revolutie en oorlog – Jeroen Koch
• Republiek van rivaliteiten – Piet de Rooij
• Land van kleine gebaren – Herman de Liagre Böhl, Remieg Aerts, Piet de Rooij en Henk te Velde
• Het verhaal van de grondwet, zoeken naar wij – Wim Voermans