Geschiedenis en Didactiek

Het Britse Rijk 1585-1900

Historische contexten

In schooljaar 2017–2018 heeft een commissie bestaande uit docenten en vakdidactici zich gebogen over de syllabus voor de eindexamens geschiedenis havo en vwo. Van het College voor Toetsen en Examens had zij de opdracht gekregen om onderhoud te plegen aan de bestaande syllabus. Dat heeft geresulteerd in een zevental nieuwe of herziene contexten. Deze vormen de basis voor het centraal eindexamen geschiedenis vanaf 2021 (havo) en 2022 (vwo). Dr. Hanneke Tuithof was voorzitter van de syllabuscommissie en heeft een artikel geschreven over de totstandkoming van de historische contexten. Dit artikel kunt u hier downloaden: Nieuwe Historische Contexten voor de eindexamens van havo en vwo_uit bundel Duitsland 1918-1991 DIA

Workshop historische context Het Britse Rijk 1585-1900

De workshop ‘Het Britse Rijk’ geven we in samenwerking met prof. dr. Jaap Verheul.

PowerPoints:
Deelvraag1
Deelvraag2BR
Deelvraag3_kaarten_literatuur

Voorbeeldvragen: voorbeeldvragen_CE_geschiedenis_havo_historische_context_het_Britse_rijk

Syllabus: Syllabus_Geschiedenis_Havo_2023_versie_def

Workshop Het Britse Rijk 2.0

In de vernieuwde workshop Het Britse Rijk heeft prof. dr. Jaap Verheul de geschiedenis van het Britse Rijk toegelicht aan de hand van filmfragmenten. Daarin stond eerst de geschiedenis van Amerika centraal en daarna die van India. Voor deze workshop had Mike Tuithof didactische tools ontwikkeld die docenten kunnen gebruiken bij de behandeling van de filmfragmenten.

PowerPoints:
2023 Film in de klas 3.1 9 maart

Materiaal Mike Tuithof:
Opdrachtenreeks Het Britse Rijk in beeld
Tips filmdidactiek

Werkvormen

Tijdens onze workshops proberen we onder leiding van Hanneke Tuithof verschillende werkvormen uit die passen bij de historische context. Uit die besprekingen zijn enkele interessante opmerkingen gekomen. Hieronder kunt u de verschillende werkvormen downloaden en lezen welke opmerkingen collega’s bij deze werkvormen hebben gemaakt.

Chronologie werkvorm Harry Havekes:
Chronologie Britse Empire (1585 – 1900)
Chronologiewerkvorm Harry Havekes
-De opdracht is te groot voor één lesuur. Het is een idee om de opdracht over verschillende lessen te verdelen of te gebruiken door de behandeling van de Historische Context heen. Door de digitale versie van de tijdbalk kunnen leerlingen de tijdbalk bijhouden
-Er kan nog een ronde 4 toegevoegd worden met personen en groepen mensen (zoals Queen Victoria, Pilgrims en Robert Owen).

Opdrachtenreeks: Het Britse Rijk in beeld. Gemaakt door Mike Tuithof.
Opdrachtenreeks Het Britse Rijk in beeld

Overige werkvormen:
BM-en-AMD-werkvorm-HC-Britse-Rijk-deelvraag-1
-Britse rijk par 1 leerlingvriendelijk
britse rijk par 2
britse rijk par 3
Filmopdracht Victoria Abdul
-Find – Fix Brits kolonialisme in Amerika SL
-Floris-van-Alebeek-Opdracht-Barbados
HC Britse Rijk_schema_invullen
HC Britse Sudoku India
HC_Britse_Rijk_stofomschrijving_schema
Jeske-Weerheijm-Filmopdracht-HC-Britse-Rijk
Jeske-Weerheijm-Kaartopdracht-Britse-Rijk
-Kennistoets hoofdpunten UK
-Verdiepingsopdracht-Tijdbalk-Britse-Rijk (1)
Welke kaart weg HC Britse Rijk (1)
werkvorm-HC-Britse-Rijk-deelvraag-3

Hopelijk kunnen jullie deze werkvormen gebruiken in jullie lessen. Bijgestelde versies zouden wij graag ontvangen!

Didactische tips en suggesties

  • De volgende documentaire past goed bij de eerste deelvraag. Het betreft de documentaire / televisieserie ‘America: the story of the US – episode 1 (Rebels)’. De eerste 18 minuten gaan over het begin van de kolonisatie (Jamestown/tabak), de Pilgrim Fathers en het ontstaan van 13 kolonies. Vanaf 18 minuten t/m circa 35 minuten gaat het over de aanloop naar de Amerikaanse Revolutie (Boston Massacre, Boston Tea Party). De documentaire is wel erg Amerikaans (patriottistisch); verschillende bekende Amerikanen zijn tussendoor aan het woord en lichten de gebeurtenissen toe. Link: https://www.youtube.com/watch?v=ess82euAY7k
  • Een kijk tip op Netflix is de serie: ‘Saints and Straingers’.
    Aflevering 1:
    -18:46-20:25: Aankomst in Plymouth en Plymouth contract.
    -29:03- 31:56: plunderingen Graf Indiaan en eerste ruzies met lokale bevolking.
  • De miniserie ‘John Adams’. Geeft een mooi beeld van de Amerikaanse Revolutie.
  • Luister ook eens de podcast: ‘You are dead to me’. Met name de aflevering over de puriteinen is een aanrader.
  • De miniserie ‘A suitable boy’ op Netflix. Stukje van laten zien in klas en leerlingen oproepen als ze het aardig vinden om de rest zelf te kijken. https://www.youtube.com/watch?v=I4b4KiiaXpk
  • Dipesh Chakrabarty. Provincializing Europe: Postcolonial Thought and Historical Difference (2000).
  • Introductie geven over India. Wat is dat voor een land, waar ligt het?
  • Een video van het British Museum over oorlogsolifanten. Eventueel te gebruiken als introductie bij het Mogolrijk: https://www.youtube.com/watch?v=ZI3-f8ebLlk.
  • Dalziel. Historical atlas of the British Empire (2006).
  • Tom Egberts op reis in Engeland. https://www.npostart.nl/toms-engeland/10-06-2020/VPWON_1320100 Over Indiaas eten in Engeland.
  • Niall Ferguson schreef een boek en maakte een serie (BBC) over https://www.youtube.com/watch?v=moZN2UZ1k60.
  • De miniserie ‘John Adams’. Geeft een mooi beeld van de Amerikaanse Revolutie.
  • Luister ook eens de podcast: ‘You are dead to me’. Met name de aflevering over de puriteinen is een aanrader.

Britse Rijk bronnen, beelden en kaarten (20 september 2024)

Prof. dr. Jaap Verheul vertelde over de fascinerende geschiedenis en achtergrond van historische kaarten. Samen hebben we deze kaarten geanalyseerd. Mike Tuithof heeft werkvormen besproken en hierbij zijn ideeën uitgewisseld over de didactische aanpak. Deze opdrachten hebben we uitgeprobeerd en besproken, waaruit enkele interessante opmerkingen zijn voorgekomen.

Presentatie:

https://geschiedenisendidactiek.wp.hum.uu.nl/wp-content/uploads/sites/440/2024/11/DEF-Het-Britse-Rijk-in-Kaarten-Verheul-2024.pdf

Hier volgen suggesties bij de opdrachten die we tijdens de workshop besproken hebben.

Jeske Weerheijm maakte een opdracht bij de bekende kaart van het Britse Rijk met daarop vrouw Brittannië afgebeeld. Door deze opdrachten krijgen de leerlingen een beeld van het groter worden en het slinken van het Brits rijk en verbinden zij de informatie aan het Verlichtingsdenken.
– Goed: Jaartallen in de opdracht; Pas wel op met jaartallen die buiten de context vallen (onafhankelijkheid India) dit kan tot verwarring leiden.
– Beeldopdracht (opdracht 4) zou ook naar voren kunnen hallen en daarna de begeleidende vragen.

Marloes Bolink maakte een opdracht voor 4 en 5 havo over HC Het Britse Rijk. Het is een bronnenanalyse, waarbij leerlingen gebruik maken van een historische kaart. Het kan ingezet worden als een praktische opdracht.
– Goede opdracht voor verdieping (differentiatie). Leerlingen die dit moeilijk vinden hebben meer begeleiding nodig hebben in vragen.
– Standplaats en inleving is heel sterk in deze opdracht
– Opdracht lijkt voor vele te lastig voor havo.
– Zou als afsluitende opdracht kunnen. Dus een goede opdracht voor als alle stof al is behandeld
– Deze opdracht is een goede mogelijkheid voor een gesprek tussen leerlingen, voornamelijk omdat het tweede deel veel focus heeft op inleving.

Petra Mouw schreef enkele opdrachten over de historische context ‘Het Britse Rijk’. Hieronder volgt een opdracht over de Pax Britannica en de betekenis daarvan in de geschiedenis.
– Goede opbouw (leerlingen worden aan het handje meegenomen) (wat valt je op vraag) kan lastig zijn voor leerlingen, zo’n vraag is te open. Specifieker zijn: Wat geven deze figuren weer / Wat representeren de figuren. (vragen 2 en 6)
– Kan een goede aanleiding zijn voor een moeilijkere vraag. Het is vrij oppervlakkig. Dit zou kunnen door af te sluiten met examen vraag met betrekking op het Britse Rijk.
– Kan ook functioneren als een stappenplan voor leerlingen om uiteindelijk vragen te beantwoorden.
Hier volgen suggesties bij de opdrachten van ….. die we tijdens de workshop besproken hebben.

Voor de HC ‘Het Britse Rijk’ ontwierp Floris van Alebeek een eenvoudig uit te voeren opdracht over de relatie tussen Engeland, China en India.
– Offert = niet goed vertaald, moet offeveren zijn = aanbieden
– Tussenstap toevoegen bij vraag 3; bijvoorbeeld de maker weglaten/ raden
– Wie zijn wie in het schilderij nog even toevoegen! Rechts alle onderdelen van het koninkrijk met de nadruk op het Oosten, rivier de Theems, links de leeuw en het koninkrijk.
– Welk gebied ontbreekt en waarom? Waarom staat Amerika niet op de afbeelding?

Mike Tuithof maakte een levenslijnen-opdracht voor de historische context Het Britse Rijk. Leerlingen bekijken de belangrijkste gebeurtenissen uit de context en bepalen hoe Gandhi en Victoria hierop geregeerd zouden hebben.
– Ghandi zit niet in de context, maar is gewenst vanwege het contrasterende perspectief
– Af en toe veel tekst; Boston Tea Party (uitleg is dan niet nodig).
– Je kan jaartallen ook openlaten en als invulopdracht gebruiken.
Weinig nuance aan te brengen door deze levenslijn; Ghandi was een complex persoon, wordt door deze levenslijn heel zwart-wit gemaakt.
– Meerdere tijdlijnen opdelen; Robert Owen toevoegen.

Voor de Historische Context ‘Britse Rijk 1585-1900’ gaven Bob Molenberg, net afgestudeerde geschiedenisdocent educatieve master UU en Anne Marijn Damstra, docent geschiedenis bij het Vathorst College en projectmedewerker bij Schoolinfo, een workshop met de vraag “Hoe kunnen leerlingen overzicht krijgen over historische context Britse Rijk 1585-1900?” Hierbij hoorden ook werkvormen.
– Werkblad ontbreekt
– Je wordt een hele specifieke richting opgeduwd, hele single narrative opdracht.
– Meer contrasterende bronnen toevoegen; stelling misschien anders formuleren?
– Andere bronnen toevoegen; waardoor je niet automatisch op het antwoord wordt gestuurd.

Andere interessante verwijzingen:

  • Artikel: In Searche of the Imperial Map, over Walter Crane en de ‘Imperial kaart’ (zie bijlage)
  • ‘Highways of the Empire’ Blog (zie bijlage)
  • Reclame Vlisco in Afrika https://www.youtube.com/watch?v=oJ4EeqAO3MI
  • VGN Kleio: bronnen database
  • Bekijk ook onze website Geschiedenis en Didactiek, waarop je onze database kunt vinden met opdrachten van geschiedenisdocenten. Daarnaast zijn we begonnen met de ‘Erfgoed Etalage’ een pagina waarop we erfgoedinstanties met jullie delen die een rijke voorraad aan bronnen digitaal beschikbaar stellen voor in de klas.