Met het ‘Masterplan basisvaardigheden’ wil het kabinet een impuls geven aan de vaardigheden van leerlingen op het vlak van taal, burgerschap, digitale geletterdheid en rekenen/wiskunde. Wij geloven dat het vak geschiedenis hierin een belangrijke rol kan spelen. Daarom organiseerden we op 11 april een studiedag basisvaardigheden. Op deze dag hadden we aandacht voor burgerschap, kruispuntdenken en taalgericht vakonderwijs.

Voorbeeld Corlaer College (Mike Tuithof)

• Horen preventielessen wel bij burgerschap?
• Burgerschap wordt (mede) bepaald door de school waarop je lesgeeft en werkt. Op het Corlaer zijn de preventielessen belangrijk en hebben ze een plek in de school, mede door de christelijke cultuur van de school.

Burgerschapvisie (Hedwig Sleurink)

Wat is een goede/ actieve burger?

• Eigen identiteit en het conflict bij leerlingen met een migratieachtergrond;
• Iemand die kennis heeft van de wereld om hen heen en die erkent;
• Iemand de geinformeerd is over globale zaken in de samenleving en begrip heeft voor een ander;
• Verdraagzaamheid en oog voor het collectief.

Kwadrant-opdracht burgerschapsvisie bij het vak geschiedenis

• Discussie voeren is heel belangrijk, maar ook een uitdaging, omdat de leerlingenpopulatie veel uitmaakt. Heb je veel islamitische leerlingen of juist joodse leerlingen, bijvoorbeeld.
• Het kan ook een geschiedenis vaardigheid zijn om met standplaatsgebondenheid te werken.
• Tip: Pocahontas (de film) en een scène waarin ze ´savages’ zingen over elkaar, de kolonisten en ‘indianen’ of inheemse mensen.
  Geel: welke lens gebruik ik binnen mijn geschiedenisles?

Docent vertelt dat bij hem op school er elk jaar een debat over het Israël-Palestijns conflict georganiseerd wordt.

Een docent stelt dat argumenteren het meest bij het vak geschiedenis past.

Een andere docent stelt dat het verhouden tot andere mensen met verschillende meningen belangrijk is binnen het vak geschiedenis.

Kruispuntdenken (Jiske van Piggelen)

Wat verstaan de deelnemers onder kruispuntdenken?

• Verschillende leerlingen die bij elkaar komen
• Diversiteit: achtergrond, woon/omgeving, gender etc. en daar rekening mee houden
• Bovenstaande dingen kunnen voor discriminatie zorgen

Intersectionaliteit of kruispuntdenken is een idee waarbij verschillende achtergronden samenkomen.

Vier gradaties om kruispuntdenken toe te voegen aan je les:

• Historische voorbeeld (buitenste laag)
• Perspectieven (blauwe laag)
• Machtsverhoudingen (groen)
• Aandacht voor het systeem hebben (rood)

Opbrengst bekijken eigen opdrachten:

• Levert interessante inzichten op als je via dit model naar een opdracht gaat kijken
• Met bronnen kun je verschillende perspectieven laten zien
• Tip: website barbaar educatie (Hayo van Reek, docent geschiedenis en tekenen in Brielle) https://www.barbaareducatie.nl/
• F-site https://www.f-site.nu/

Suggesties:

• Geeft leerlingen de opdracht om een campagne op te zetten om een
• Opdracht over slavernij en opstand Nederlands-Indië. Middels bronnen verschillende perspectieven laten behandelen.
• Personages op een lijn zetten van goed tot fout. Doormiddel van verschillende perspectieven tijdens de Tweede Wereldoorlog kennis laten maken met de beweegredenen van mensen.
• Een slavernijproject met een strip over de slavernij.
• Jiske: Zij die de macht hebben, bepalen welke bronnen er bewaard worden.

Er wordt hard gewerkt aan een nieuw geschiedenisprogramma; referentiekader, ruimte en tijd. Hiervoor komen nog twee keer nieuwe veldraadplegingen. Hiervoor kun je je (op een later moment) aanmelden.

Taalgericht vakonderwijs

Bekijken van methode Staatsinrichting havo/vwo

• Een welk-woord-weg is mooi om in de klas te gebruiken; moet je argumenteren en redeneren. Kortom, je moet de inhoud goed kennen
• Opdracht 17 is mooi, omdat alles samenvalt; bijvoorbeeld de Anton de Kom-opdracht
• Tip: met leerlingen reflecteren op Anton de Kom-standbeeld (gemaakt door een witte vrouw)
  Iets waar je treurig van werd?
• Er staan veel begrippen in, die niet goed worden uitgelegd. Memo doet dit wel en beter
• Een begrip als ‘gedragingen’ is heel ingewikkeld
• Het begrip wordt wel toegepast in de lopende tekst erboven, dus daar zouden een paar leerlingen wel uit moeten kunnen komen
• We willen geen reclame maken, maar de koppeling tussen Taal, burgerschap en geschiedenis is wel interessant
• Als docent heb je de meeste invloed, bijvoorbeeld als je een methode herstelt of aanvult

Een ‘doe het zo’ werkt heel goed en veel van de aanwezige deelnemers doen dit in toetsen, met name in de onderbouw.

In het najaar gaan we op een dag alle taalworkshops samenvoegen en die aanbieden.

• Tip: leerlingen een goed antwoord laten zien is heel belangrijk. In kleio stond een goed artikel hierover.

Interessante URL:

Betekenisvol Bonairiaans burgerschapsonderwijs

Handboek Burgerschapsonderwijs

Conceptkerndoelen MenM